Als u geen verblijfsvergunning heeft, maar uw minderjarige kinderen wel de Nederlandse nationaliteit bezitten, dan is het mogelijk om een Europees verblijfsdocument aan te vragen. Sinds de uitspraak van het Hof van Justitie van de Europese Unie van 10 mei 2017, ECLI:EU:C:2017:354, is er in situaties met minderjarige Nederlandse kinderen waarvan een van de ouders een derdelander is (personen die niet de nationaliteit van een EU-lidstaat bezitten), een nieuwe mogelijkheid tot gezinshereniging in Nederland ontstaan. Dit verblijfsrecht wordt ook wel het Chavez-verblijfsrecht genoemd en kan verleend worden aan ouders die samen zijn of ouders die niet meer samen zijn, maar waarbij het kind omgang heeft met de ouder(s). Het verblijfsrecht wordt aan de ouder verstrekt, omdat het Nederlandse kind een burger van de Unie is, en dit kind niet zonder zijn ouder(s) in Nederland kan wonen. Het Chavez-verblijfsrecht komt erop neer dat het een schending is van Europees recht als een Nederlands kind wordt gedwongen om zijn ouder te volgen naar het buitenland omdat die geen verblijfsvergunning heeft gekregen. Dat heeft namelijk tot gevolg dat het kind, als burger van de Unie, het effectieve genot van de voornaamste aan zijn status ontleende rechten wordt ontzegd.
Voorwaarden
Het nieuwe beleid (hoofdstuk B10/2.2. Vreemdelingencirculaire) luidt als volgt:
Een vreemdeling heeft rechtmatig verblijf op grond van artikel 8 onder e, Vw als aan alle volgende voorwaarden wordt voldaan:
⦁ Ouderschap van het Nederlandse kind;
⦁ De vreemdeling mag geen verblijfsrecht hebben in een ander EU-land;
⦁ De vreemdeling en het kind moeten in Nederland zijn;
⦁ De vreemdeling moet zijn identiteit en nationaliteit aannemelijk maken door het overleggen van een geldig document voor grensoverschrijding of een geldige identiteitskaart. Als de vreemdeling hieraan niet kan voldoen, moet hij zijn identiteit en nationaliteit ondubbelzinnig aantonen met andere middelen;
⦁ De vreemdeling heeft een minderjarig kind (dat wil zeggen: beneden de achttien jaar) dat in het bezit is van de Nederlandse nationaliteit;
⦁ De vreemdeling verricht al dan niet gezamenlijk met de andere ouder daadwerkelijke zorgtaken ten behoeve van het minderjarige kind;
⦁ De IND verstaat onder zorgtaken ook opvoedingstaken. De IND merkt zorg- en/of opvoedingstaken met een marginaal karakter niet aan als daadwerkelijke zorgtaken ten behoeve van het minderjarige kind, tenzij het marginale karakter van de zorg- en/of opvoedingstaken de vreemdeling niet is aan te rekenen. Dit wordt de vreemdeling niet aangerekend als hij/zij kan aantonen dat de ander ouder de omgang met het kind frustreert.
⦁ Tussen de vreemdeling en het kind bestaat een zodanige afhankelijkheidsverhouding dat het kind gedwongen zou zijn het grondgebied van de Unie te verlaten als aan de vreemdeling een verblijfsrecht wordt geweigerd.
⦁ Hierbij wordt rekening gehouden met de belangen van het kind. Daarbij moeten alle betrokken omstandigheden worden onderzocht: de leeftijd van het kind, zijn lichamelijke en emotionele ontwikkeling, de mate van zijn affectieve relatie met beide ouders evenals het risico dat voor het evenwicht van het kind zou ontstaan indien het van de derdelander ouder zou worden gescheiden.
Faciliterend inreisvisum
Als u als verzorgende ouder buiten de EU verblijft en een visumplichtige nationaliteit heeft, dan kunt u op grond van het Chavez-Vilchez arrest in uw land van herkomst of legaal verblijf een speciaal visum aanvragen om de inreis in Nederland mogelijk te maken. Dit is het zogeheten faciliterend inreisvisum. Een faciliterend inreisvisum wordt in beginsel afgegeven voor de duur van 90 dagen. Na inreis in Nederland moet een aanvraag om een EU-verblijfsdocument worden ingediend.
Beperkingen van het Chavez-verblijfsrecht
Het voordeel van het Chavez-verblijfsrecht is dat er geen MVV-vereiste, inburgeringsvereiste of inkomensvereiste geldt. Het Chavez-verblijfsrecht kan dus uitkomst bieden wanneer bijvoorbeeld de normale MVV-route geen mogelijkheden biedt. Het nadeel is dat het Chavez-verblijfsrecht van tijdelijke aard is en vervalt als het Nederlandse kind meerderjarig wordt. Het is niet mogelijk om met dit verblijfsrecht te naturaliseren tot Nederlander noch is duurzaam verblijf op grond van de Verblijfsrichtlijn daarna mogelijk (uitspraak van de Raad van State van 24 februari 2021, ECLI:NL:RVS:2021:395). Dit komt omdat het Chavez-verblijfsrecht als een afgeleid en tijdelijk verblijfsrecht wordt beschouwd. Het gaat formeel niet om een verblijfsvergunning maar om een verblijfsdocument.